حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر رضا غلامی در نشست هم‌اندیشی منتخبی از تمدن‌پژوهان که به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در محل خانه اندیشه‌ورزان برگزار شد، طی سخنانی ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این تجمع و کوشش‌هایی که در سال‌های اخیر انجام شده، اظهار کرد: طی سال‌های گذشته، خوشبختانه تحقیقات خوبی در وجوه تئوریک تمدن نوین اسلامی صورت گرفته است؛ یکی از پیشنهادهای این نشست این می‌تواند باشد که فهرست دقیقی از مسائل کلیدی در ساحت تمدن نوین اسلامی تهیه و طبقه‌بندی شود تا برای تکمیل و تقویت مباحث تئوریک در این ساحت مورد عنایت تمدن پژوهان قرار گیرد.

وی افزود: یکی از نیازهای ما، آسیب‌شناسی پژوهش‌هایی است که تا الان در بابت تمدن نوین اسلامی شکل گرفته است. این آسیب‌شناسی، هم می‌تواند ناظر به رعایت استانداردهای علمی باشد و هم ناظر به اثربخشی پژوهش‌ها باشد. هرچند ما در مباحث تئوریک تمدن هنوز در ابتدای راه هستیم، اما به نظر می‌رسد جا دارد نه‌فقط رویکرد کاربردی را در علوم انسانی بسط بدهیم، بلکه پای سایر علوم مانند علوم زیستی، علوم پایه، علوم فنی و مهندسی و هنر و معماری را به‌طور جدی‌تر در عرصه تمدن نوین اسلامی باز کنیم.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین غلامی خاطرنشان کرد: ما علاوه بر تاریخ تمدن و لزوم‌ مطالعات تاریخی در باب ظهور و سقوط تمدن‌ها، رقبایی امروز در عرصه تمدن‌سازی در جهان اسلام داریم که لازم است آن‌ها را رصد کنیم و باب گفتگو با متفکران برجسته جهان اسلام را بازکنیم، البته رقیب اصلی و جدی ما در دنیای معاصر، تمدن غرب است و تمدن غرب با تحولاتی روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد رصد مستمر تحولات تمدن غرب هم باید در دستور کار همه ما قرار بگیرد. بحث افول و غروب تمدن غرب هم در همین‌جا قابل‌ بررسی است.

رئیس شورای سیاست‌گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی یادآور شد: از مباحث این نشست این را دریافت داشتم که باید عرصه آینده‌پژوهی در ساحت تمدنی را خیلی جدی بگیریم؛ نه آینده‌پژوهی آرمانی برای ترسیم آینده مورد انتظار، بلکه آینده‌پژوهی به روش‌های علمی و اثباتی تا بتوانیم مسائل عمده پیش روی تمدن نوین اسلامی را گمانه‌زنی کنیم و از امروز برای رویارویی با آن‌ها فکر کنیم. مثلاً آینده علم، آینده فناوری، آینده مناسبات سیاسی در جهان، آینده حکمرانی در جهان، آینده محیط‌ زیست و مواردی مانند این.

وی تصریح کرد: یکی از بحث‌هایی که باید باب وسیعی را برای آن بازکنیم، بحث فضای مجازی و نقش منحصربفرد فضای مجازی هم در احیا و تداوم تمدن مدرن غربی و هم نقش فضا در کمک به شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است. الان همین بحث متاورس در فضای مجازی که شاهد سرمایه‌گذاری هنگفت شرکت‌های عظیم آمریکایی روی آن هستیم، چیزی نیست که بتوان از کنار آن به‌سادگی گذشت. یک پیشنهاد اینجا وجود دارد و آن چشم‌اندازسازی‌های علمی برای تمدن نوین اسلامی از طریق شبیه‌سازی و بهره‌گیری از هوش مصنوعی است که می‌تواند در پیشبرد بحث‌های تمدنی ما و نحوه عینیت‌بخشی به تمدن ثمرات فراوانی داشته باشد.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین غلامی اظهار کرد: در ارتباط با بحث‌های روز ایران، به‌نظر می‌رسد ما به‌عنوان تمدن‌پژوه، نمی‌توانیم بی‌تفاوت ظاهر شویم. روشن است که تمدن نوین اسلامی در یک پروسه طبیعی و گام‌به‌گام ظهور و بروز پیدا خواهد کرد؛ به‌عبارت‌دیگر، آینده امروز ساخته خواهد شد؛ لذا بررسی کلان خط سیر جمهوری اسلامی به‌عنوان محور اصلی تمدن نوین اسلامی و ارائه توصیه‌ها و حتی هشدارهای علمی به مسئولان، برای عدم خروج از مسیر تمدنی، کار دیگری است که جا دارد توسط تمدن‌پژوهان دنبال شود.

وی ادامه داد: یکی از وظایف ما، درگیر کردن ذهن همه نخبگان با بحث تمدن نوین اسلامی توأم با سعه‌صدر و ادبیات فاخر علمی است. باید قبول کنیم که هنوز بخش مهمی از نخبگان کشور با بحث تمدنی درگیر نشده‌اند و حتی ناباورانه به بحث تمدن نگاه می‌کنند. درعین‌حال پیشنهاد من این است که ما گام‌به‌گام عامه مردم به‌ویژه جوانان و نوجوانان را با بحث تمدن درگیر کنیم.

وی افزود: موضوع دیگر، موضوع تعامل و هم‌افزایی دنیای اسلام در خلق تمدن نوین اسلامی است. به‌نظر می‌رسد با ملاحظه بن‌بست‌هایی که در ارتباطات بین‌دولتی وجود دارد، نیازمند ایده‌پردازی برای تعامل و هم‌افزایی تشکل‌های عظیم مردمی در دنیای اسلامی با هدف تمدن‌سازی هستیم. طی سال‌های اخیر چه اشخاص حقیقی و چه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها کارهای خوبی را در ساحت تمدن‌پژوهی انجام داده‌اند.

رئیس شورای سیاست‌گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی یادآور شد: مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در راستای بسط و تعمیق بیانیه گام دوم، حاضر است امسال از پژوهش‌های برتر در عرصه تمدن نوین اسلامی حمایت کند.

بر اساس این گزارش، در این نشست  ارتباط، تعامل و هم‌افزایی فکری حجت الاسلام دکتر محسن الویری، حجت الاسلام دکتر علی محمدی، حجت الاسلام دکتر حبیب الله بابایی، دکتر محمد باغستانی کوزه‌گر، دکتر محمدرضا بهمنی، حجت‌الاسلام علی ثقفی، حجت‌الاسلام دکتر مصطفی جمالی، حجت‌الاسلام محمدرضا خاکی قراملکی، حجت‌الاسلام دکتر محمد علی رنجبر، دکتر داوود عامری، دکتر محمد رحیم عیوضی، دکتر حاکم قاسمی، حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین متولی امامی، حجت‌الاسلام علی محمدی جورکویه، دکتر مصطفی ملکوتیان، حجت‌الاسلام حسین مهدی زاده بیاتانی، رسول نوروزی، دکتر محمدهادی همایون، دکتر علیرضا واسعی، دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی، دکتر مهدی نادری، دکتر جبارپور، حجت‌الاسلام دکتر ابوطالبی، حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی و دکتر فرزاد جهان‌بین حضور داشتند.