کتاب نظریه، نیاز‌سنجی و علوم انسانی به همت دکتر سید حمید رضا حسنی و دکتر هادی موسوی به همت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در اسفند ۱۴۰۰ منتشر شد.

«نیاز» در پژوهش‌های علوم‌انسانی، چیزی جز شناخت فعالیت نظام اجتماعی نیست. از طریق شناسایی فعالیت نظام اجتماعی، نیازها ذیل مقولات عامی که بدان واسطه می‌توان هستی اجتماعی را نظم بخشید به‌تدریج کشف می‌شود.

بر این اساس، مهم‏ترین نیاز در پژوهش‏های علوم انسانی امروز ما شناسایی نظام اجتماعی کشور است. از آنجا که روش‏های نیازسنجی ضرورتاً نظریه ‏بار و برآمده از علوم انسانی/ اجتماعی معاصر غربی هستند. از این منظر، نقطه قوت علوم انسانی غرب در شناسایی نظام اجتماعی خویش و انعکاس آن است که باید آن را کشف کنیم، به‌نحوی که لازم است همه امور دیگر به‏ عنوان فروعی برای این مسئله اصلی لحاظ شود.

از این منظر در نیازسنجی استفاده از روش تحقیق خاص، بلکه همه اینها در صورتی می‌توانند مفید باشند که برای شناسایی نظام اجتماعی کشور کارآیی داشته باشد. در صورتی که جهت‌گیری این عناصر به این سمت نباشد، دام انتزاعی شدن پیش روی این مفاهیم قرار دارد. اگر بخواهیم نیاز را شناسایی کنیم باید تصویری از چگونگی شکل‌گیری مسئله در علم و علوم انسانی داشته باشیم که برآمده از نظام اجتماعی است.

در غیر این صورت، درصدد بازتولید علوم انسانی برون‌زایی خواهیم بود که بر گستره مشکلات ما خواهد افزود.

این کتاب درصدد است که نشان دهد نیاز با مسئله علم گره خورده است و علم اجتماعی، دانشی درون‌زاست که منعکس ‏کننده واقعیت اجتماعی است از این‌رو شناسایی نیاز در بستر دانشی برون‌زا که انعکاس واقعیت اجتماعی ما نیست نمی‌تواند شناسایی درستی از نیازهای واقعی را به دنبال داشته باشد.