دکتر سیدسعید زاهدزاهدانی، رئیس پژوهشکده تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز در پاسخ به اینکه رسالت دانشگاهیان در عرصه جهاد تبیین چیست، گفت: امروز در شرایط تقابل تمدنی قرار داریم. تمدن مدرن با توجه به کمبودهای معنوی، مشکلاتی دارد که تمام مسائل انسانی انسان‌ها را نمی‌تواند پاسخگو باشد.

وی افزود: اساساً انقلاب اسلامی برای این شکل گرفت که تمدن جدیدی را رقم بزند که کمبودهای تمدن مدرن و همچنین تمدن‌های قبل از آن را جبران کند و زمینه‌ای برای رشد و کمال انسان‌ها فراهم کند. با توجه به اینکه پیش‌زمینه روشن می‌شود که تمدن مدرن تعریف، توجیه و تحلیلی از شرایط روز و زندگی انسان‌ها دارد که در مقابل آن تحلیل و توصیف تمدن جدید مورد نظر اسلام قرار می‌گیرد.

زاهدزاهدانی ادامه داد: به عبارت دیگر اگر تحلیل و تعریف تمدن مدرن کفاف می‌داد نیازی به انقلاب اسلامی و ایجاد تمدن جدید نبود اما چون آن تحلیل نمی‌تواند تمام کمالات و نیازمندی‌های انسان را دربرگیرد لذا نیاز است که تمدن جدیدی به وجود آید. چون تحلیل این تمدن جدید با تمدن قبلی متفاوت است. بنابراین کسانی که دست‌اندرکار تأسیس تمدن جدید هستند باید به تدریج جمعیت‌ها و انسان‌های موجود را به تمدن جدید توجیه کنند. این توجیه از منطق شروع می‌شود، یعنی به حدی اختلافات بین تمدن مدرن و تمدن جدید اسلامی متفاوت است که از منطق شروع شده و بعد در معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و نهایتاً نظریه‌پردازی و بعد کاربرد نظریه‌ها ادامه پیدا می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اضافه کرد: به دلیل اینکه یک تغییر گسترده نگاه به جهان است و از پایین‌ترین سطح یعنی شروع منطق تا عمل و رفتار را دربرمی‌گیرد، حیطه این تبیین بسیار گسترده است. طبیعتاً آن کسانی که در نوک پیکان این تغییرات قرار می‌گیرند و باید پیشتاز باشند، قشر نخبه و متخصصین جامعه هستند که در حوزه و دانشگاه قرار دارند بنابراین وظیفه حوزوی‌ها و دانشگاهیان در این جهاد تبیین از دیگران به مراتب بیشتر است.

وی تصریح کرد: اگر نتوانیم در جهاد تبیین موفق شویم یا سستی کنیم، تبیین‌های جهان و تمدن مدرن مجدداً ما را به آن شرایط رخوت‌آلودی می‌برد که قبل از طرح انقلاب اسلامی وجود داشت، اما اگر گوش به فرمان ولی زمان باشیم و بتوانیم در این جهاد تبیین توفیق پیدا کنیم، طبیعتاً افقی را در مقابل مردم می‌گشاییم که آن‌ها را به آینده امیدوار می‌کند و انگیزه می‌دهد به اینکه آن‌ها در تدارک تمدن جدید اسلامی انجام وظیفه کنند.

زاهدزاهدانی با تأکید بر اینکه رسالت دانشگاهیان و حوزویان در عرصه جهاد تبیین یک رسالت بسیار حیاتی و سنگین است، گفت: بیشترین کسانی که باید در این جهاد مشارکت کنند دانشگاهیان و حوزویان است که این مسائل را می‌فهمند و به زیربناهای تحلیل و تبیین آشنا هستند، البته طبیعتاً بردوش مردم عادی غیرمتخصص هم قرار می‌گیرد یعنی هر کسی به اندازه فهم و وسع خویش باید در این جهاد تبیین فعال شود تا بتوانیم افق جدید تمدن اسلامی را به روی مردم بگشاییم و با انگیزه و امید آن‌ها را به سمت این بهبود و رشدی که کل جامعه بشری را به خوشبختی و سعادت بیشتر دعوت می‌کند، سوق دهیم.

عضو شورای فرهنگ عمومی فارس در ادامه در پاسخ به اینکه آیا پژوهشکده تحول و ارتقاء در علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز برنامه‌ریزی برای ورود به جهاد تبیین و ایجاد تحول در گام دوم انقلاب را خواهد داشت، گفت: چون جهاد تبیین اعم از تحول در منطق، هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، روش‌شناسی و نظریه‌پردازی آغاز می‌شود و این‌ها در حیطه تحقیقات بنیادی قرار می‌گیرند، طبیعتاً مؤسسه‌ای مانند پژوهشکده تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی وظیفه بیشتری در این قسمت پیدا می‌کند که در این بخش از کار بیشتر فعالیت کند. به همین دلیل بحث‌های تحقیقاتی پژوهشکده تحول را از روش‌های تحقیق شروع کردیم و اکنون در حال بازسازی و تحرک در منطق هستیم و ان‌شاءالله بعد از اینکه الگوی متناسب منطقی و متناسب با تمدن جدید اسلامی طراحی شد، از آن برای طراحی و تدوین الگوی روش تحقیق استفاده خواهیم کرد و با این الگو شروع به نظریه‌پردازی می‌کنیم که راه را برای پیشرفت تمدن نوین اسلامی هموار کند.