آخرین جلسه مباحثاتی «خوانش تمدنی از قرآن (مربوط به جزء سی‌ام)» در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد و بدین ترتیب، سیر «ترتیبی ـ تمدنیِ» کلّ قرآن به مثابه اولین فاز از پروژه «فهم تمدنی قرآن» پس از پنج سال گفتگو (بیش از ۱۲۰ جلسه) به پایان رسید.

این کارگروه که متشکل است از اساتید قرآنی با رویکرد تمدنی (سعید بهمنی، احمد آکوچکیان، امیرمنصور برقعی) و اساتید تمدنی با رویکرد قرآنی (محمدعلی میرزایی، محسن الویری، محمدرضا بهمنی، و حبیب الله بابائی)، از سال ۱۳۹۶ گونه‌های مختلفی همچون آیه‌محوری، مفهوم‌محوری در رکوعات و سیاقات قرآنی، موضوع‌محوری، و سوره‌محوری را در «فهم تمدن در قرآن» و «فهم تمدنی از قرآن» به بحث و گفتگو گذاشت و در این فرایند «موضوعات و پرسش‌های نوی تمدنی»، «ایده‌ها و گمانه‌های اجتماعی و تمدنی در قرآن»، و «روش‌شناسی فهم تمدنی از قرآن» را شناسایی و تحلیل کردند. حاصل این گفتگوها در قالب چهار جلد در حال تدوین و آماده سازی است.

به طور همزمان، هر یک از اساتید حاضر در این کار گروه، به تألیف یک مقاله در یکی از موضوعات اجتماعی و تمدنی در قرآن نیز پرداختند که برخی از آنها در مجلات علمی ـ پژوهشی منتشر گردید. مجموعه این مقالات هم در اولین فرصت به صورت یک کتاب مستقل (جلد پنجم) منتشر خواهد شد.

علاوه بر این، در همین مدت پنج ساله، در ماه‌های مبارک رمضان نیز نشست‌ها و هم‌اندیشی‌هایی در باب «روش‌شناسی فهم تمدنی قرآن» با حضور حجج اسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، محمدتقی سبحانی، احمد مبلغی، عبدالکریم بهجت‌پور، احمد پاکتچی، و علیرضا قائمی‌نیا برگزار شد که حاصل آن تدوین شده و عن‌قریب به عنوان اولین دفتر در فهم تمدنی قرآن (که جلد ششم این مجموعه خواهد بود)، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر خواهد شد.