جامعه، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گذرگاه رشد انسان است. هر قدر محیط و قوانین یک جامعـه، بیشـتر منطبـق بر فطـرت آدمی باشد، به همان میـزان شکـوفایی استعدادهای بی‌پایان انسان‌ها نیز فزونی می‌یابد.

از این نظر که انسان‌ها ناگزیر از زندگی جمعی و اجتماعی هستند، پس باید فضای زندگی جمعی انسان‌ها را جوری ساخت و مدیریت کرد که بتوانند در این محیط، پله‌های تکامل انسانی را طی کنند.

دین به‌ عنوان «یگانه مرجعِ بی‌نقص در راهنمایی بشر» تمام لوازم، شرایط و ابزار ساخت یک جامعه الهی را بیان کرده و این قوانین را در قالب «کتاب» به انبیاء داده تا بیایند و جامعه‌ای در خورِ شأن انسان بسازند.

بعد از انبیاء، اولیایء الهی نیز متکفّل همین وظیفه خطیرند بوده و مأمور به دستگیری از انسان‌ها در قالب ایجاد یک نظام و جامعه اسلامی می‌باشند.
بـر اســـــاس قاعـده امامــت، خداوند متعــــــال، در عصـــر غیبــــتِ حضــــــرت حجة‌بن‌الحسن‌المهدی (روحی‌فداه) انسان‌ها را بی‌راهنما و رهبر رها نکرد، بلکه ولایت خود را به فقهای عظیم‌الشأن اسلام اعطا کرده تا ایشان خط انبیاء و امامان معصوم را ادامه دهند. در عصر غیبت، وظیفه ولی‌ّ‌فقیه، بی‌کم‌ و کاست، همان وظیفه انبیاء و اولیاء، یعنی ایجاد کارخانه انسان‌سازی است.
این کتاب، به موضوعاتی که به عناوین آن در چند سطر بالا اشاره شد، پرداخته است. محتوای کتاب، همه از بیانات ارزشمند رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای می‌‌باشد. در این کتاب، سعی بر دقت در گزینش و چینش بیانات معظم‌له، بر اساس نگاه کلان ایشان به موضوع «ولایت و انسان‌سازی» بوده است.

در برشی از کتاب می‌خوانیم: حدود ولایت و حاکمیت فقیه، همان حدود فقه است.تا هرجای زندگی بشر که فقه اسلامی، یعنی احکام الهی گسترده است، ولایت و حاکمیت فقیه هم تا همانجا گسترده است و چون می‌دانیم که فقه اسلامی هیچ امری از امور زندگی بشر را از حکم الهی بیرون نمی‌داند و همه مسائل سیاسی، اقتصادی، فردی و اجتماعی مشمول حکم الهی است، پس حاکمیت ولی‌فقیه هم شامل همه امور فردی و امور اجتماعی و امور سیاسی و امور اقتصادی و امور نظامی و امور بین‌المللی و همه چیزهایی است که در قلمرو حکم اسلامی و شرعی است.

«ولایت و انسان سازی»؛ برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری در قطع رقعی و به کوشش اسماعل فخریان در قطع رقعی و ۱۴۰ صفحه توسط انتشارات شهیدکاظمی منتشر شد.